Onderwijs is inhoud. Met nieuwe eindtermen duidelijkheid over minimumdoelen

Onderwijs is inhoud. Met nieuwe eindtermen duidelijkheid over minimumdoelen

Het nieuwe kader voor de eindtermen ligt vast. De meerderheidspartijen dienen daarover samen een voorstel van decreet in. De focus binnen dit voorstel van decreet ligt op ambitieuze en concrete eindtermen voor alle leerlingen met de nadruk op kennis. Vlaams Volksvertegenwoordiger en onderwijsspecialist Koen Daniëls (N-VA) is trekker in dit dossier en zeer tevreden met het resultaat: “We hebben steeds gesteld dat inhoud de kern is van onderwijs en niet de structuren.  Vooraleer we in detail discussiëren over de eindtermen, was het belangrijk zeer goed te definiëren wat een eindterm juist is, wat niet én wie hem bepaalt.  Als N-VA pleiten wij reeds lang voor duidelijke en transparante eindtermen waarbij kennis naast vaardigheden en attitudes opnieuw de plaats inneemt die het nodig heeft.”

Duidelijke minimumdoelen en transparante leerplannen

Dankzij dit voorstel van decreet zullen eindtermen duidelijk aangeven wat de belastingbetaler minimaal verwacht van leerlingen. Door de focus op duidelijkheid te leggen, zal elke leerkracht voortaan een juist beeld hebben vat wat de leerlingen minstens moeten kennen en kunnen.  Het moet daarbij transparant zijn welke minimale doelstellingen de overheid verwacht en wat de leerplannen daaraan toevoegen. “Met dit voorstel van decreet geven we het lesgeven terug aan wie het toekomt: aan de leraar of lerares in de klas. De leerkracht krijgt op die manier zijn vrijheid terug en wordt zo verantwoordelijk voor de verdere uitwerking en realisatie van de eindtermen -die minimumdoelen zijn- en desgevallend bijkomende doelen. Bovendien zal op die manier duidelijker zijn wat door de overheid wordt gevraagd, en wat de onderwijskoepel daaraan toevoegt.”, aldus Koen Daniëls.

Die duidelijke eindtermen moeten er bovendien voor zorgen dat leerlingen zeker leren wat belangrijk is om door te stromen hetzij naar de arbeidsmarkt hetzij naar het hoger onderwijs. Daniëls: “Ik neem aan dat de koepels nu ook effectief wachten op de uitgewerkte eindtermen zelf voor ze allerlei leerplannen gaan ontwikkelen, want dat zou helemaal de wereld op zijn kop zijn. In het decreet is tevens letterlijk opgenomen dat, naast de transparantie er in de leerplannen voldoende ruimte moet zijn voor de inbreng van scholen, leraren en lerarenteams.”

Basisgeletterdheid en uitbreidingsdoelen

Dit decreet voert ook eindtermen basisgeletterdheid in die elke leerling op het einde van de eerste graad moet behalen. In PISA stelden we vast dat een aandeel jongeren niet de basiskennis en -vaardigheden heeft om aan onze maatschappij deel te nemen.  Dat vangt basisgeletterdheid op. “Op die manier willen we zeker zijn dat elke jongere kan deelnemen aan de maatschappij. Geletterdheid slaat op die minimale doelstellingen die je nodig hebt om te kunnen participeren aan de maatschappij.” stelt Koen Daniëls. “Daarnaast kunnen er ook uitbreidingsdoelen worden gemaakt voor leerlingen die meer aankunnen, en dat is ook nodig omdat onze groep sterkste leerlingen daalt.”

Specifieke eindtermen maken onderscheid tussen studierichtingen

Verder ijverde Koen Daniëls ook – met succes – voor specifieke eindtermen voor de diverse studierichtingen.  Specifieke eindtermen zijn die doelstellingen die de ene studierichting van de andere studierichting onderscheiden én goede aansluiting voorzien op het hoger onderwijs en dit ongeacht het net van de school waar een leerling naartoe gaat: “Enkel zo wordt de finaliteit van de verschillende onderwijsvormen ASO, TSO, KSO en studierichtingen duidelijk afgebakend. Dat is duidelijk en transparant voor de leerkracht, de leerlingen en de ouders: zij kunnen ervan uit gaan dat binnenkort overal dezelfde vlag dezelfde lading dekt, ongeacht de school.”

Burgerschap belangrijk. Ook godsdienst moet EVRM respecteren

Niet onbelangrijk is dat de indieners met dit voorstel willen verzekeren dat alle leerplannen met inbegrip van godsdienst, niet-confessionele zedenleer, cultuurbeschouwing en dergelijke meer in overeenstemming zijn met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, de eindtermen en ontwikkelingsdoelen van andere vakken respecteren en ruimte bieden voor ‘interlevensbeschouwelijke’ competenties. De directies van alles scholen worden tevens gemachtigd dit zelf op te volgen in de klas. Daarover zal worden gerapporteerd aan het Vlaams Parlement.

Daniëls beklemtoont ook het akkoord over de burgerschapscompetenties, waaronder kennismaking met en respect voor de Vlaamse identiteit, de verworvenheden van de Verlichting en onze rechten en vrijheden zo zijn opgenomen als verduidelijking in de memorie.

Vakexperten maken deel uit van ontwikkelcommissie

Daarmee is het werk nog niet gedaan. Na stemming van het voorstel van decreet is het aan ontwikkelcommissies om concrete maar sober geformuleerde eindtermen uit te werken. “Als N-VA hebben we er strikt op toegezien dat in deze ontwikkelcommissies ook leerkrachten en vakexperten zetelen”, aldus Daniëls. “Op die manier willen we zorgen voor actuele en ambitieuze eindtermen zodat leerlingen met kennis en kunde kunnen doorstromen, hetzij naar de arbeidsmarkt, hetzij naar het hoger onderwijs.”.

Nu op verdere uitwerking inhoud concentreren en op realistische manier invoeren

Tenslotte geeft Daniëls nog mee dat de uitwerking de nodige tijd zal vragen: ”De kern van onderwijs is inhoud.  En dat moet goed zitten.” Dit is bovendien het kaderdecreet en geen concrete of ingevulde eindtermen. Er moeten ontwikkelingscommissies van start gaan die de nieuwe eindtermen uitwerken, valideringscommissies moeten erop toezien of alles wel in de uiteindelijke teksten vervat zit. De regering en het parlement moeten zich er erover buigen. Er moeten nog nieuwe leerplannen gemaakt worden op basis van die nieuwe eindtermen. Vervolgens moeten er handboeken gemaakt worden en leerkrachten bijgeschoold. “Er is nog veel werk dat moet gebeuren. Ik acht 1 september 2018 niet onmogelijk als startdatum. Maar als ik kijk naar wat er allemaal nog moet gebeuren en als ik alle signalen hoor uit het onderwijsveld, dan denk ik dat we dat maar moeilijk gaan halen.  Laat ons nu starten met het uitwerken van nieuwe eindtermen en laat ons realistisch zijn inzake de invoering ervan. Het is maar logisch dat we de structurele aanpassingen en de nieuwe inhoud laten samen sporen. Bovendien moeten de scholen de tijd krijgen om deze beslissingen in het werkveld voor te bereiden en uit te voeren.”