Koen Daniëls: “Wat in het Sloeberhuisje gebeurde, geeft mij nog altijd koude rillingen”

Vlaams Parlementslid Koen Daniëls staat straks aan het hoofd van de onderzoekscommissie die moet nagaan wat er precies fout loopt in de kinderopvang. Mensen met veroordelingen die crèches mogen openhouden. Alarmsignalen die genegeerd worden. Met als triest dieptepunt de dood van een kindje van zes maanden in Mariakerke. “Wie een vergunning aan de muur ziet hangen van een crèche moet honderd procent kunnen vertrouwen dat alles in orde is.” Hieronder leest u zijn interview in Het Nieuwsblad op 27 maart 2022.

Officieel is het nog wachten tot vrijdag, maar eigenlijk mag Vlaams Parlementslid Koen Daniëls zich al voorzitter noemen van de onderzoekscommissie naar de veiligheid in de kinderopvang. Een thema dat hem na aan het hart ligt. Hij gaf zelf les aan leerlingen kinderopvang in het BSO. “Ik gaf mijn leerlingen altijd mee: jullie moeten zorg dragen voor het kostbaarste geschenk van een ander. Wat in het Sloeberhuisje gebeurde, bezorgt mij nog altijd koude rillingen.”

Dan is het toch pijnlijk dat er zo’n drama moet gebeuren voor de politiek in gang schiet?

Daniëls: “Dat klopt niet. Ga het maar na. Ik heb in 2020 al mijn eerste vragen gesteld hierover. Ik had gehoord over een opvang die zijn vergunning was kwijtgespeeld, maar die gewoon opnieuw was gestart. Onder een andere naam, maar met dezelfde mensen. Ik heb dat nooit meer losgelaten. Minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) kon de voorbije weken ook niet meer antwoorden op de vragen die hem gesteld werden. Ik krijg geen info van Kind & Gezin, zei hij. Dan is het aan het parlement om die antwoorden zelf te gaan zoeken.”

Wat moeten we verwachten van de onderzoekscommissie?

Daniëls: “We gaan de werking van Kind & Gezin onder de loep nemen. Die staan in voor vergunning, opvolging en handhaving. De Zorginspectie moet de inspectie voor haar rekening nemen. Hoe komt het dan dat het zo lang duurt voor er op een klacht wordt gereageerd. De administrateur-generaal van het Agentschap Opgroeien, Katrien Verhegge, zei dat de procedures gevolgd zijn in het Sloeberhuisje. Maar er is wel een kindje gestorven. Dan moeten we ons toch ernstige vragen stellen bij die procedures. En daar dient de onderzoekscommissie voor.

Nog zoiets. De inspectieverslagen kinderopvang kun je niet vrij online raadplegen zoals in het onderwijs, mijn andere expertisegebied. Je moet die opvragen via de Wet van Openbaarheid van Bestuur. Ik vraag al lang om die openbaar te maken. De minister maakt daar nu werk van. Zo’n inspectieverslag telt 30 pagina’s. Die beginnen over het huishoudelijk reglement, over contracten, over infrastructuur. Pas helemaal op het einde komt omgang met kinderen. Dat is het allerbelangrijkste. Waarom staat dat niet vooraan?”

Dit gaat over de allerkleinsten en de allerkwetsbaarsten. Daar speelt toch veel meer emotie dan louter procedures?

Daniëls: “Baby’s en peuters kunnen het niet zeggen als er iets verkeerd loopt. Daarom zijn die procedures zo belangrijk. Als een ouder een vergunning van Kind & Gezin tegen de muur ziet hangen, dan moet die honderd procent kunnen vertrouwen dat alles in orde is. De mensen van Kind & Gezin zijn onze ogen in de opvang.”

Minister Beke liet verstaan dat er 44 dossiers herbekeken worden. Als men weet waar het probleem zit, waarom wachten ze dan zo lang?

Daniëls: “Dat vraag ik mij ook af. Het gebeurt soms dat ouders, stagiairs, personeel of buren contact opnemen met Kind & Gezin om hun bezorgdheid uit te drukken. Maar hoe er met die info wordt omgegaan, moeten we onderzoeken. Blijkbaar zijn die signalen niet altijd geregistreerd als klacht. Het zijn nochtans net die signalen die Kind & Gezin moet opvangen om dit soort drama’s te vermijden.

En wat doen ze met die probleemgevallen, is nog zo’n vraag. Bij het Sloeberhuisje heeft de administratie een zogenaamde consiliërende benadering opgezet. Uit de info die we nu hebben, is dat gewoon een gesprek met die man gebleken. Ik wil weten op welke basis ze dat beslist hebben. Als Kind & Gezin toch beslist een crèche te sluiten, dan plakken ze er soms een periode van veertien dagen op voor de crèche moet dichtgaan. Dat is toch niet serieus. Als er echt een probleem is, dan moet die crèche onmiddellijk dicht.”

Er is een pijnlijke krapte aan plaatsen in de kinderopvang. Kind & Gezin liet zich gewoon daardoor leiden, toch?

Daniëls: “Dat weet ik niet. Dat is een vraag die aan bod kan komen tijdens de onderzoekscommissie.”

De sector schreeuwt om een structurele oplossing, maar daar houdt uw onderzoekscommissie zich niet mee bezig. Dat is toch een gemiste kans?

Daniëls: “Dat probleem wordt in de gewone commissie Welzijn behandeld. Je moet de twee zaken uit elkaar houden. De onderzoekscommissie onderzoekt wat er mis is gegaan en hoe dat voorkomen kon worden. Het is niet omdat er geen Marshallplan is dat dit soort ernstige feiten door de beugel kunnen. Het is toch niet omdat ik geen alarmsysteem heb dat je bij mag inbreken?”

Draagt minister Beke niet gewoon politieke verantwoordelijkheid?

Daniëls: “Daar kan ik mij niet over uitspreken of ik zit met een Connerotte-arrest, dan zou ik partijdig zijn. Je moet de zaken niet omdraaien. We zullen vaststellen wat we moeten vaststellen en dan daar onze conclusies uit trekken. Ik weet dat sommigen graag smeuïge verhalen ophangen, maar dit gaat om de dood van een kind. Zoiets verdraagt geen politiek gekrakeel.”

U heeft nochtans Beke zelf ook al een paar keer stevig aangepakt?

Daniëls: “Minister Beke krijgt geen info en een pak vragen, hij zit tussen hamer en aambeeld. Hij heeft echt geen benijdenswaardige positie. Maar ik ben hier al zo lang mee bezig dat ik soms wat lastig word. Ik stuit op die muur van formalisme. Als Kind & Gezin een klacht niet registreert omdat het woord ‘klacht’ niet gevallen is. Dat noem ik cynische taalspelletjes.”

U wordt de kuitenbijter van de N-VA genoemd. De verwachtingen zijn dus hooggespannen.

Daniëls: “Fijn om te horen, maar een voorzitter moet zijn rol spelen. Ik moet erop toezien dat wat gevraagd moet worden, gevraagd wordt, binnen de opdracht van onze onderzoekscommissie. Liesbeth Homans zit toch ook niet hele dagen kritiek te geven van op haar voorzittersstoel?”