“3M handelde deloyaal en maatschappelijk onverantwoord”

De PFOS-onderzoekscommissie in het Vlaams Parlement komt aan het einde van haar onderzoek. Met enkele conclusies worden fundamentele en concrete aanbevelingen geformuleerd. “De pijnlijke vaststelling is dat 3M door de jaren heen haar milieuzorgplicht onzorgvuldig heeft uitgevoerd, en er zelfs activiteiten op nahield die als illegaal moeten gezien worden. Dat is onaanvaardbaar. Maar ook de overheid, administratie en beleid op alle niveaus, zijn in het verleden te reactief omgegaan met de mogelijke schadelijke gevolgen van een persistente stof zoals PFOS”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Koen Daniëls.

De onderzoekscommissie PFAS-PFOS die vorig jaar in juni werd opgestart, rond haar onderzoek af en komt met conclusies, die straks in het Vlaams Parlement worden besproken. “We hebben met de commissie vele uren vergaderd en ook nachten doorgewerkt. Maar dat vervalt in het niets met het wakker liggen van de inwoners en (landbouw)bedrijven in de omgeving van Zwijndrecht. Met onze uitgebreide aanbevelingen is het doel duidelijk: 3M moet als vervuiler opdraaien voor de kosten en dergelijke vervuiling mag zich nooit meer voordoen”, aldus Koen Daniëls, eerste ondervoorzitter van de Commissie.

Juiste lessen trekken

Volgens Daniëls is het belangrijk dat de juiste lessen worden getrokken: “We moeten ervoor zorgen dat de Vlaamse administratie minder verkokerd werkt en alle kennis die er is moet doorstromen, willen dit soort zaken in de toekomst vermijden.” Concreet wordt bijvoorbeeld gewezen op de schotten tussen de beleidsdomeinen Omgeving en Gezondheid. “Die zijn fel met elkaar verweven, maar ze stonden in het 3M-dossier te weinig met elkaar in contact. Ook binnen administraties stroomde info niet altijd door en dat in combinatie met een bedrijf dat niet transparant was. Dat moet in de toekomst echt anders en beter.”  Het gaat niet om één bepaalde beslissing van één bepaalde beleidsverantwoordelijke, zegt ook de commissie.

Verpletterende verantwoordelijkheid

Verder concludeert de onderzoekscommissie dat er geen enkele aanwijzing te vinden is dat de graad van vervuiling bewust voor de bevolking verzwegen zou zijn door de overheid. “De pijnlijke vaststelling is wel dat het bedrijf 3M op een deloyale en maatschappelijk onverantwoorde manier heeft gehandeld. Ze hebben een verpletterende verantwoordelijkheid”, aldus Koen Daniëls.

Fonds voor vergoedingen

Naast enkele aanbevelingen om de vergunningsvoorwaarden voor soortgelijke bedrijven rigider te maken, vindt Koen Daniëls het ook belangrijk dat de commissie een sectorfonds aanbeveelt, zodat betrokken (werknemers, ex-werknemers, omwonenden, …) met bepaalde ziektebeelden ten gevolge van een PFAS-blootstelling, een vergoeding voor hun medische kosten kunnen krijgen. “Dat fonds moet natuurlijk gefinancierd worden door de vervuiler”, aldus Daniëls.